Infinitive/Məsdər

Məsdər felin və ismin xüsusiyyətlərini daşıyır. Əlaməti "to" hissəciyidir : to play - Oynamaq. İnkar forması "not" ilə düzəlir : not to play - oynamamaq

Aşağıdakı köməkçi və modal fellərdən sonra məsdərin qarşısında heç vaxt "to" işlənmir : can,could,may,might,will,shall,would,should : She can dance.

Modal fel kimi işlənən "need" və "dare" fellərindən sonra : You needn't go there

İstisna : Ought(to), have(to),to be able (to) modal fellərindən sonra "to" işlənir : he ought to go there

Had better/Would rather ifadələrindən sonra : You had better help her (Yaxşı olardı ki, ona kömək edəsən) ; I would rather go by train (Qatarla getməyə üstünlük verirən)

Aşağıdakı hiss - qavrayış bildirən fellərdən sonra : to feel,to heard,to notice,to see,to observe,to watch : She heard the clock strike eight (Saatın səkkiz vurduğunu eşitdi) ; I saw him jump (Onu tullananda gördüm).

To help felindən sonra "to" həm işlənə, həm də işlənməyə bilər : He helped me do the exercise / He helped me to do the exercise

Bir cümlə daxilində "and" və ya "or" bağlayıcıları ilə bağlanmış iki məsdər olduqda "to"  birinci məsdərin qarşısında işlədilir : I want to come and help you

Bəzən təkrara yol verməmək üçün cümlənin sonunda "to"- dan sonra məsdər buraxılır : He wants me to go there but I don't want to. (go)

Məsdər cümlədə : (ismə aid)

Mübtəda : To sleep in the open air is useful ; To read much is necessary.

Vasitəsiz tamamlıq (kimi ? nə ? ,nəyi ?)  : He likes to write letters

Mürəkkəb xəbərin ad hissəsi kimi (prediaktiv) : Her duty is to deliver letters - Onun vəzifəsi məktubları çatdırmaqdır.

Felə aid :

Təsirli fellərin məsdərindən sonra vasitəsiz tamamlıq gələ bilər : I like to watch interesting films

Zərflə təyin oluna bilər : The old woman tried to walk quickly - Qoca qadın tez-tez yeriməyə çalışdı.

Mürəkkəb feli xəbərin tərkib hissəsi kimi : He began to learn English at an early age - O, erkən yaşında ingilis dilini öyrənməyə başladı ; We must work hard - Biz səylə çalışmalaıyıq.

Təsirli fellərin məlum növdə  4 forması var  :

1) Indefinite : To write ;
Şəxsli fellə eyni vaxtda baş verən hərəkəti bildirir :
I' m glad to hear it ; I was glad to hear it ; I will be glad to hear it

2) Continuous : To be writing ;
Şəxsli fellə eyni vaxtda olan hərəkəti bildirir,lakin bu hərəkətin davam etdiyini bildirir : They happened at the moment to be talking at he bus stop

3) Perfect : To have written ;
Hərəkətin şəxsli felin hərəkətindən əvvəl baş verdiyini bildirir
I'm glad to have passes the exam

4) Perfect Continuous : To have been writing ;
Şəxsli felin hərəkətindən əvvəl müəyyən müddət davam edən hərəkəti bildirir : He seemed to have been studying English forna long time. Görünür,o, ingilis dilini uzun müddətdir ki,öyrənir.

Məchul növdə 2 :

1) Indefinite : To be written
2) Perfect : To have been written

Təyin :
I have no time to lose - Mənim itiriləsi vaxtım yoxdur.

Məqsəd zərfliyi : I have come here to learn the truth - Mən həqiqəti öyrənmək üçün bura gəlmişəm

Nəticə zərfliyi : It is too late to go there - Ora getmək üçün çox gecdir

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

The Article/Artikl - The definite article/Müəyyən artikl

The müəyyən artiklı( The Definite Article) aşağıdakı hallarda işlənir : *Müəyyən artikl sayıla bilən,sayıla bilməyən,tək,cəm və xüsusi isimlərlə işlədilə bilir. 1. İlk məlumatdan sonra,həmin isim haqqında olan digər cümlələrdə "The" işlədilir : My father bought a magazine and a newspaper yesterday. The magazine was very interesting,but tge newspaper was boring 2. Fikrimizdə tutduğumuz əşya müəyyəndirsə "The" artiklı , qeyri-müəyyəndirsə "a/an" artiklı işlədirik : It is very hot. Can you open a window ; It is very hot. Can you open the window nearest the door 3. Dünyada tək olması ilə fərqlənən isimlərin qarşısında : The Sun ; The Moon ; The capital ; The earth ; The nature ; The universe ; The cosmos ; The world ; The atmosphere ; The sky ; The horizon ; The equator. İstisna1 : Əgər belə isimlərin qarşısında təyinedici söz olarsa , o zaman "a/an" artiklının işlədilməsi də mümkündür : A bright sun rises above the sea İstisna2 : The Sun ; The
Read more

Complex Object/Mürəkkəb tamamlıq

İsim/Obyekt əvəzliyi + Məsdər = Mürəkkəb tamamlıq və ya tamamlıq-məsdər tərkibi (Complex Object) və əsasən arzu,xahiş,əmr,fərziyyə,icazə,qavrayış mənalarını ifadə edən fellərdən sonra işlənir. Mübtəda + Xəbər + Mürəkkəb tamamlıq + Digər üzvlər : I want you to go home Əmr cümləsində ; Xəbər + Mürəkkəb tamamlıq + Digər üzvlər : Let me drink my tea Mürəkkəb tamamlıqda ikinci fel ya "to"lu, ya "ing"li, ya da ki sadə formada olmalıdır. Bunlar isə əsas felə bağlıdır. Tamam, yəni birinci tərəf isə ya obyekt əvəzliyi, ya qeyri-müəyyən,təyini və inkar əvəzlikləri, ya da adlıq halda olan isimlə (His nephew, Hasan və s. ) ifadə olunur a) Make (məcbur etmək mənasında) və let (icazə/imkan vermək mənalarında) fellərindən sonra gələn fel sadə formada olur : Teacher made the students do their homework correctly Qeyd 1 : Make və Let həmçinin özündən sonra  -ing tələb edən fellər məchul formada işlənərsə,bu zaman onlarda sonra məsdər qarşısında to olur : She was made to repeat t
Read more

Gerund/Cerund

Gerund felin sonuna "ing" artırmaqla düzəlir : to go --> going - getmək,gediş,getməyin... və s. Gerund həm isim, həm də felin xüsusiyyətlərinə malikdir. İsim xüsusiyyərləri : Mübtəda,tamamlıq və prediativ (ismi xəbərin ad hissəsi) kimi işlənə bilir : Making people happy is my aim - İnsanları xoşbəxt etmək mənim amalımdır. ; He likes telling funny stories - O, gülməli hekayələr danışmağı xoşlayır. ; His favourite habit is collecting stamps - Sevimli məşğuliyyəti marka toplamaqdır. Gerund sözönü ilə işlənə bilir : There are other ways of doing it - Bunu etməyin digər yolları var. Gerund yiyəlik əvəzliyi və ya yiyəlik halında olan isimlə təyin olunur : His signing impressed me greatly - Onun oxumağı məni çox mütəəssir etdi. Feli xüsusiyyətləri : Zaman xüsusiyyəti və təsirli fellərdən düzələn gerundların həm də növ xassəsi var : Active : Indefinite : Writing Perfect : Having written Passive : Indefinite : being written Having been written Gerund qeyri-müəyyən form
Read more