Reported(Indirect) Speech - 1

Reported(Indirect) speech : Bir şəxsin dediklərini başqa bir şəxsə çatdıranın o şəxsin dediklərini müəyyən qədər dəyişdirərək bunu etməsi. Məsələn :

Direct speech (Birbaşa) : "My mother said " I'm going to cook turkey for dinner" -  Anam dedi : " (Mən) axşam yeməyinə hindi bişirəcəm" ;

Indirect speech (Dolaylı) : My mother said (that) she was going to cook turkey for dinner - Anam dedi ki, (O) axşam yeməyinə hindi bişirəcək və ya Anam axşam yeməyinə hindi bişirəcəyini dedi.

Indirect speech quruluşu :
Söylənmiş bir fikrin zamanını bir addım keçmişə götürərək və modalları,zaman zərflərini dəyişdirərək düzəlir.

Zamanların uyğun keçmişləri :

* Present Continuous -> Past Continuous : " I'm eating an apple " -> He said (that) he was eating an apple

Bundan sonrakı örnəklərdə zamana qənaət etmək üçün "He said (that)" ifadəsini atacağıq.

* Simple Present -> Simple Past : " I eat an apple " -> He ate an apple

* Simple Past -> Past Perfect : "I ate an apple " -> He had eaten an apple

* Present Perfect -> Past Perfect : "I have eaten an apple " -> He had eaten an apple

* Present Perfect Continuous -> Past Perfect Continuous : " I have been eating an apple " -> He had been eating an apple

* Past continuous -> Past Perfect Continuous : " I was eating an apple " -> He had been eating an apple

* Future Tense will -> Would : " I will eat an apple " -> He would eat an apple

* Future Tense be going to -> was/ were going to : " I'm going to eat an apple " -> He was going to eat an apple

* Future continuous will -> Would : " I will be eating an apple " -> He would be eating an apple

* Future Perfect will -> Would : " I will have eaten an apple " -> He would have eaten an apple

Qeyd : Past Perfect və Past Perfect Continuous başqa keçmiş zamanlara dönüşmür, çünki bunlar keçmişində keçmişidir :

* Past Perfec -> Past Perfect : " I had eaten an apple " -> He had eaten an apple

* Past Perfect Continuous -> Past Perfect Continuous   " I had been eating an apple " -> He had been eating an apple

Modallar :

Can - Could
May - Might
Have to - Had to olur. Qalanları dəyişmir.

Zaman zərfləri :

Yesterday - The day before/The previous day
Tomorrow - The following day/The day after
Now - Then
Today - That day
Tonight - That night
Next - The following/After
Ago - Before
At the moment - At that moment
This - That
These - Those
Here - There
Last - The previous/Before

Indirect Speech cümləsini keçmiş zamanda bir başqasına çatdırmaq üçün qurmadıqda bu dəyişikliklər olmur. Yəni
He said/told və s. kimi deyil He is saying/he will say/ he say(s) kimi (yəni keçmiş zamanda qurmadıqda)  qurduqda zaman dəyişikliyi olmur.

Məsələn : " I'm breaking up with you - Səni tərk edirəm"

I will say that I'm breaking up with you ;
I say that I'm breaking up with you
Hətta yaxın keçmiş zamanda da zaman dəyişikliyi olmur : I have said that I'm breaking up with you.

Keçmiş zamanda anlatdıqda söylənən şey həmin gündə deyilibsə və o gün hələ bitməyibsə zaman dəyişikliyi olmur : He said that he saw a UFO today.

Fiziki qanunlar,tarixi hadisələr kimi dəyişməyən şeyləri 3-cü şəxsə anlatdıqda da zaman dəyişikliyi olmur :

"The Earth circles around the Sun"
Our teacher said that the Earth circles around the Sun.

If ilə qurulan şərt cümlələrini 3-cü şəxsə anlatdıqda yenə dəyişiklik olmur. Sadəcə tamamlıqlar dəyişir :

"If she were your true friend she would give you a call once in a while - Əgər o sənin həqiqi dostun olsaydı,arada sənə zəng edərdi"

He told me that if she were my true friend she would give me a call once in a while

When/While bağlayıcıları ilə qurulan cümlələr üçündə zaman dəyişikliyi olmur :

"While I was sleeping on the couch I had a nice dream - Oturacaqsa yatarkən gözəl bir yuxu gördüm"

He said that while he was sleeping on the couch he had a nice dream

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

The Article/Artikl - The definite article/Müəyyən artikl

The müəyyən artiklı( The Definite Article) aşağıdakı hallarda işlənir : *Müəyyən artikl sayıla bilən,sayıla bilməyən,tək,cəm və xüsusi isimlərlə işlədilə bilir. 1. İlk məlumatdan sonra,həmin isim haqqında olan digər cümlələrdə "The" işlədilir : My father bought a magazine and a newspaper yesterday. The magazine was very interesting,but tge newspaper was boring 2. Fikrimizdə tutduğumuz əşya müəyyəndirsə "The" artiklı , qeyri-müəyyəndirsə "a/an" artiklı işlədirik : It is very hot. Can you open a window ; It is very hot. Can you open the window nearest the door 3. Dünyada tək olması ilə fərqlənən isimlərin qarşısında : The Sun ; The Moon ; The capital ; The earth ; The nature ; The universe ; The cosmos ; The world ; The atmosphere ; The sky ; The horizon ; The equator. İstisna1 : Əgər belə isimlərin qarşısında təyinedici söz olarsa , o zaman "a/an" artiklının işlədilməsi də mümkündür : A bright sun rises above the sea İstisna2 : The Sun ; The
Read more

Complex Object/Mürəkkəb tamamlıq

İsim/Obyekt əvəzliyi + Məsdər = Mürəkkəb tamamlıq və ya tamamlıq-məsdər tərkibi (Complex Object) və əsasən arzu,xahiş,əmr,fərziyyə,icazə,qavrayış mənalarını ifadə edən fellərdən sonra işlənir. Mübtəda + Xəbər + Mürəkkəb tamamlıq + Digər üzvlər : I want you to go home Əmr cümləsində ; Xəbər + Mürəkkəb tamamlıq + Digər üzvlər : Let me drink my tea Mürəkkəb tamamlıqda ikinci fel ya "to"lu, ya "ing"li, ya da ki sadə formada olmalıdır. Bunlar isə əsas felə bağlıdır. Tamam, yəni birinci tərəf isə ya obyekt əvəzliyi, ya qeyri-müəyyən,təyini və inkar əvəzlikləri, ya da adlıq halda olan isimlə (His nephew, Hasan və s. ) ifadə olunur a) Make (məcbur etmək mənasında) və let (icazə/imkan vermək mənalarında) fellərindən sonra gələn fel sadə formada olur : Teacher made the students do their homework correctly Qeyd 1 : Make və Let həmçinin özündən sonra  -ing tələb edən fellər məchul formada işlənərsə,bu zaman onlarda sonra məsdər qarşısında to olur : She was made to repeat t
Read more

Gerund/Cerund

Gerund felin sonuna "ing" artırmaqla düzəlir : to go --> going - getmək,gediş,getməyin... və s. Gerund həm isim, həm də felin xüsusiyyətlərinə malikdir. İsim xüsusiyyərləri : Mübtəda,tamamlıq və prediativ (ismi xəbərin ad hissəsi) kimi işlənə bilir : Making people happy is my aim - İnsanları xoşbəxt etmək mənim amalımdır. ; He likes telling funny stories - O, gülməli hekayələr danışmağı xoşlayır. ; His favourite habit is collecting stamps - Sevimli məşğuliyyəti marka toplamaqdır. Gerund sözönü ilə işlənə bilir : There are other ways of doing it - Bunu etməyin digər yolları var. Gerund yiyəlik əvəzliyi və ya yiyəlik halında olan isimlə təyin olunur : His signing impressed me greatly - Onun oxumağı məni çox mütəəssir etdi. Feli xüsusiyyətləri : Zaman xüsusiyyəti və təsirli fellərdən düzələn gerundların həm də növ xassəsi var : Active : Indefinite : Writing Perfect : Having written Passive : Indefinite : being written Having been written Gerund qeyri-müəyyən form
Read more